байдан
31бай — с. 1. Зур мал мөлкәтле, матди кыйммәткә ия булган. рәв. бай яшәү. Нәр. б. күп санына, микъдарына ия булган без болынга бик бай түгел 2. Мул, күп. Кирәкле, файдалы компоненты күп булган (төрле катнашмалар, минераллар тур.) бай руда 3. сир. Яхшы,… …
32көтерме — 1 1. (Қ орда: Арал, Қарм., Сыр., Шиелі) суды жоғары шығару үшін көмейге көлбей үйілген топырақ. К ө т е р м е д е н су салмаға тарайды Қ орда., Арал). 2. (Жамб., Шу; Шымк.: Сайр., Қызылқ.) екі жағындағы топырағын биіктеп өсіріп жасаған ой жердің… …
33салықшы — (Алм., Кег.; Шығ.Қаз.: Зайс., Тарб., Күрш.) жатақ. Кедейлер байдан көлік, сауын алып, егін салып с а л ы қ ш ы болып қалатын (Алм., Кег.). Бұрыңғы уақытта Зайсан көлінің маңайындағы кедейлердің көпшілігі с ал ы қ ш ы болатын (Шығ.Қаз., Күрш.) …
34тана — 1 (Ир.; Өзб., Ташк.; Қ орда, Сыр.; Шымк.: Түлк., Сайр.; Жамб., Шу; Қ орда; Талд., Гв.) алты айдан бір жасқа дейінгі сиырдың ұрғашы бұзауы, тайынша. Мұны Келес ауданының кей жерінде ақтамақ дейді. Қызымның ұзату тойына жекжатымыздан бірсыпыра т а… …
35жұрат — зат. сөйл. Жұрағат. – Қарағым ау, сенің белдігіңді тосырқап жүрсем, жекжаттың ж ұ р а т ы боп шықтың ғой (Т. Әлімқұлов, Көкек айы, 45). Жақсының тозды мұраты, Пенденің кетті ұяты. Байдан қайыр жоғалып, Жат болып кетті ж ұ р а т ы (А. Үлімжанұлы,… …
