ихтиол
111жолаққанат — зат. ихтиол. Денесін ашық түсті, жолақ реңді, үшкір де улы тікендер басқан балық түрі. Ж о л а қ қ а н а т – сүйелбалықтың өте әдімі туысқаны. Ол әдетте маржан рифтерінің үстіндегі су қабатында қалқып жүреді (Су асты. тіршілік, 61) …
112жылағай — зат. ихтиол. Өзен суларында өмір сүретін кішірек балық. Шортаныңнан шорағай кіші, Шорағайдан ж ы л а ғ а й кіші, Жылағайдан қылағай кіші, «Тоям ба?» дейді қомағай кісі (М. Әлімбаев: Қаз. пионері, 16. 08. 1979, 2) …
113жыланбас — I зат. ихтиол. Оңтүстік Қазақстанның жылы суларында мекендейтін, басы жыланның басына ұқсас, ірірек келген (ұзындығы 80 см, салмағы 7 кг.) жыртқыш балық. Ж ы л а н б а с құрғақ жер арқылы бір көлден екінші көлге жылжып бара береді (Соц. Қаз., 26 …
114көкбұқа — зат. ихтиол. Каспий теңізінде мекендейтін бағалы балық. Мұнда к ө к б ұ қ а, бекіре, шоқыр, майшабақ, қаракөз, сазан, табан, жайын және т.б. балықтардың бағалы түрлері бар (ҚСЭ, 3, 434) …
115көкжан — зат. ихтиол. Шабақ тәрізді кішкене балық. К ө к ж а н – кішкене шабақ тәрізді балық. Бұл балықтың өндірістік маңызы кем (Қазақ тілі мәселелері, 154) …
116көктұмсық — I зат. ихтиол. Балықтың тұмсығы көкшіл бір түрі. Қорегі әртүрлі тұқылардың (к ө к т ұ м с ы қ, тыран, ақмарқа, қарабалық және т.б.) өңеш құрылысының өзінде айырмашылық жоқтың қасы (М. Жұмалиев, Балықтар., 115). II зат. зоол. Тұмсығы мен тұяғының… …
117қаламбас — зат. ихтиол. сөйл. Шортан. Қызыл балық деп атаған топқа қазақтар бекіре (осетр), шортан немесе қ а л а м б а с (щука), шоқыр (севрюга), қортпаны (белуга) жатқызады (Қаз. этнография., 1, 403) …
118қарабүрге — зат. ихтиол. Сазанның кішкене түрі. Мысалы, сазанның кішкенесін – қ а р а б ү р г е, ұсағын – торман, табан балықтың ұсағын – жалтай деп атаған (Қаз. этнография., 1, 403) …
119қаражон — I зат. ихтиол. Жоны қара түсті балық түрі (черноспинка) (М.Жұмалиев.., Балықтар., 238). Балықтардан – көксерке, шоқыр, шортан, қ а р а ж о н тәрізділері тұр (Туған жер., 72). II сын. Еңбекпен піскен, ысылған, шаруақор (адам). Жаң да, оның інісі… …
120қаратабан — зат. ихтиол. Көлдерде тіршілік ететін балықтардың бір түрі. Көлдің басында тұздап, қақталған екі қап келісаптай келісаптай дәу шортаны мен кішкене қазанның қақпағындай нән нән қ а р а т а б а н ы, кебістей кебістей алабұғасы майы сыртына шыққан,… …
