шалма
111лөңгі — (Алм., Шел.) бет сүртетін орамал. Әке, қонаққа л ө ң г і алып бер (Алм., Шел.). [Бұл сөз парсы тілінен ауысқан, онда лунгі белге буынатын шүберек, орамал я шалма (Кр. пер. рус. сл., 1931)] …
112мәсуек — (Түрікм.: Красн., Таш., Көнеүр., Тахта; Қарақ.; Қ орда: Арал, Қаз., Қарм.) тіс тазалайтын ағаш. Көбіне молдалар қолданады. Құлшық молда болып, м ә с у е к ұстайтын болыпты (Түрікм., Красн.). Асыққанда м әс у е г і н де ұмытып, аузын құр сумен шая …
113мойыншұлық — (Орал, Чап.; Рес., Волг.) шарф. 7 м о й ы н ш ұ л ы қ, 25 жылы көйлек, жүзге жуық басқа да жылы киімдер түсті («Екп. жол», №9, 1942). қ. бөкебай, мойынша 1, мойын орағыш, мойыншалғы, мойын шарқат, мойын шәлі, шалма 2 …
114қалпесымақ — сын. Аздаған қалпелік белгілері бар, қалпе шалыс. Әйелдердің жаулығындай ақ мәрлі ораған кейбір қ а л п е с ы м а қ т а р, су тиіп қасаңданған жүгері тәрізді басына көк шүберекті шалма қылған сопылар да отыр (Қаз. әдеб., 19.03.1976, 3) …
115тиын — салу. этногр. Алақанға тиын салып ойнайтын ұлттық ойындардың бір түрі. Тек ашық алаңдарда ғана ойналатын ақсүйек, соқыртеке, түйе түйе, қасқұлақ, т и ы н с а л у, ақбайпақ, ақшамшық, көрші, шалма, шертпек, қарамырза, сиқырлы таяқ т.б. ойындар… …
116түйе-түйе — зат. этногр. Қазақтың ұлттық ойындарының бір түрі. Тек ашық алаңдарда ғана ойналатын ақсүйек, соқыртеке, т ү й е т ү й е, қасқұлақ, тиын салу, ақбайпақ, ақшамшық, көрші, шалма, шертпек, қарамырза, сиқырлы таяқ т.б. ойындар шыққан (Б.Төтенаев, Қаз …
117шалмала — ет. Асау жылқыға шалма тастау арқылы ұстау …
118шалмалау — шалмала етістігінің қимыл атауы. Ш а л м а л а у үшін алдымен шалма арқан дайындалады (Қаз. этнография., 2, 537) …
